معرفی رشته :
رشته تکنولوژی پرتوشناسی عبارت است از تصویربرداری به وسیله دستگاهی مخصوص از اعضای بدن جهت تشخیص و درمان بیماری و کمک در بررسی وضعیت بیماری می‌باشد.علم پرتوشناسی یکی از شاخه‌های علوم پزشکی بوده و جایگاه ویژه‌ای در امر تشخیص و درمان بیماری‌ها و نهایتا سلامت انسان‌ها دارد.
در حال حاضر رشته تکنولوژی پرتوشناسی در مقاطع کارشناسی پیوسته و کارشناسی ناپیوسته ( دوره روزانه ) دایر می باشد.برنامه آموزشی این رشته، در راستای تربیت کارشناسان پرتو شناسی با توانمندی مناسب جهت استفاده از دستگاه‌ها و فناوریهای جدید در زمینه تصویر برداری پزشکی طراحی شده است. در این دوره دانشجویان تجارب نظری و بالینی در زمینه‌های مختلف تصویربرداری از روشهای ساده و روتین رادیوگرافی تا تکنیکهای پیشرفته تصویربرداری از جمله سی‌تی‌اسکن, MRI، سونوگرافی ، آنژیوگرافی و رادیوگرافی تخصصی را کسب می‌نمایند. فراگیران طی دوره کارشناسی علاوه برآنکه جنبه‌های عمومی قانون مراقبت از بیمار را فرا می‌گیرند؛ باید قوانین مربوط به حفاظت در برابر اشعه را نیز فرابگیرند؛ تا بتوانند در اتاق‌های رادیوگرافی با کمترین مقدار اشعه، تصویربرداری نمایند . دانشجویان در طی این دوره با انواع دستگاههای تصویربرداری آشنا شده و نحوه انجام تکنیکهای تصویربرداری ساده تا پیشرفته (شامل سیستم‌های دیجیتال، MRI، سی‌تی‌اسکن، سونوگرافی مدرن و ...)، بعلاوه آموزش تکنیکهای انجام پرتونگاری با استفاده از مواد کنتراست تزریقی و غیر تزریقی تحت نظارت پزشک متخصص، مشارکت در انجام روشهای اختصاصی تصویربرداری پزشکی مانند مشارکت در انجام آنژیوگرافی، انجام تمام امور مربوط به تاریک‌خانه رادیولوژی و همچنین شرکت در فعالیتهای پژوهشی پرتوشناسی در زمینه‌های تشخیصی و درمانی را فرا می‌گیرند.
متوسط طول دوره کارشناسی پیوسته رادیولوژی 4 سال است. دروس به صورت علمی و عملی- نظری وکارآموزی عرضه می‌شود.
فارغ التحصیلان امکان فعالیت در بخش های مختلف تصویر برداری پزشکی از جمله : رادیولوژی ، فلوروسکوپی ، سی تی اسکن ، ام آر آی ، ترکم سنجی استخوان ، ماموگرافی ،رادیوتراپی ،پزشکی هسته ای ،اولتراسونوگرافی ، آنژیوگرافی عمومی و آنژیوگرافی قلب و عروق کرونر ، سنگ شکن کلیه و مجاری ادراری و رادیوگرافی صنعتی را دارا می باشند.
تاریخچه رشته :
از زمان نصب اولین دستگاه رادیولوژی در سال ۱۳۱۰ توسط دانشمند بزرگ ایرانی مرحوم پروفسور محمود حسابی در ایران (بیمارستان سینای تهران)، تحولات تکنیکی و فناوریهای جدید در زمینه علوم تصویربرداری پزشکی باعث گردیده تا رشته تکنولوژی پرتوشناسی جایگاه ویژه‌ای را در تشخیص بموقع و دقیق بسیاری از بیماری‌ها در دنیا و ایران کسب نماید.
رشته رادیولوژی در ایران درمقطع کاردانی از سالهای 45-1344در شهرهای شیراز ،مشهد،و ... درمقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته و ازسال 1387 دردانشکده های مختلف سطح کشور راه اندازی گردید. در سال 1397 مقطع کارشناسی آن در دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اراک با پذیرش دانشجو به تعداد 20 نفر آغاز گردید.
در سالهای نه چندان دور، این رشته جزء رشته‌های صرفا پاراکلینیک محسوب می‌گردید و با ابزار و وسایل مکانیکی و آنالوگ و با استفاده از فیلم‌های پرتونگاری با حساسیت نه چندان بالا و استفاده از مواد کنتراست زا و اغلب روشهای تهاجمی و دردناک در تشخیص بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما امروزه با استفاده از سیستم‌های مدرن تصویربرداری از جمله دستگاههای تصویربرداری دیجیتال، ماموگرافی دیجیتال، آنژیوگرافی دیجیتال با سابتراکشن، توموگرافی کامپیوتری مارپیچی، (SPIRAL CT)، تصویربرداری MRI سونوگرافی و داپلر رنگی می‌توان با دقت و سرعت بیشتر به تشخیص بیماری‌ها دست یافت. همچنین، غالب روشهای تهاجمی به لطف فناوریهای پیشرفته به صورت غیر تهاجمی اجرا می‌گردند. در حال حاضر، علاوه بر تشخیص بیماری‌ها، با استفاده از تکنیک‌ها و تجهیزات مدرن می‌توان به درمان برخی بیماری‌ها یا تضعیف اثر آنها اقدام نمود که آمبولیزاسیون شریانی تومورها یکی از موارد حائز اهمیت و قابل ذکر در این زمینه بشمار می‌رود. در نهایت می‌توان اظهار نمود که ارتقا کیفیت خدمات تشخیصی و بعضا درمانی در بخش‌های تصویربرداری پزشکی با تشخیص زود هنگام بیماری‌ها سبب افزایش سطح سلامت افراد جامعه می‌گردد.
ارزش‌ها و باورها:
رشته تکنولوژی پرتوشناسی در زمینه تشخیص ودرمان پزشکی، جایگاه خاصی در سطح جهان داشته و مستقیما با سلامت افراد جامعه ارتباط دارد. به لحاظ نوع فعالیت‌هایی که در این رشته صورت می‌پذیرد، ضروری است که رفتارهای یک تکنولوژیست پرتوشناسی با اصول حرفه ای وموازین دینی، فرهنگی و اجتماعی همان جامعه انطباق داشته باشد. طبیعی است که در همین راستا، دانشجو طی دوره آموزشی، علاوه بر افزایش معلومات خود، پیرامون مسائل ملی و اجتماعی نیز آگاهی کامل در مورد شیوه‌های رفتاری و بطور کلی بایدها و نبایدها را کسب نموده و آماده پذیرش مسئولیت در عرصه فعالیتهای حرفه ای شود. در پایان دوره آموزشی، تکنولوژیست پرتوشناسی علاوه بر توانائی‌های علمی، باید دارای چنان مهارتی باشد که بدون توجه به مسائلی از قبیل نژاد، مذهب، ملیت، زبان، جنس، سن، توانائی‌های جسمی و ... که می‌توانند زمینه اختلاف در جوامع گوناگون باشند، با در پیش گرفتن طریق عدل و انصاف و احترام به آزادی‌های فردی بیماران، در جهت سلامت و شادابی جامعه ارائه خدمت نماید.
رسالت رشته:
رسالت این رشته، ایجاد توانایی‌های علمی و تخصصی لازم جهت تربیت کارشناسان پرتوشناسی و افزایش کارایی آنان در زمینه تصویربرداری پزشکی و استفاده از ابزارهای جدید با تکنولوژی پیشرفته می‌باشد.
چشم انداز:
فراگیران این رشته، با توجه به معلومات علمی و تخصصی در زمینه‌های مختلف تصویربرداری پزشکی، به صورت اختصاصی قادر به انجام روشهای پیشرفته تصویربرداری خواهند بود این دانش آموختگان به دلیل ارتباط با دستگاههای تصویربرداری پیشرفته، امکان همکاری در تحقیق و پژوهش‌های مربوط به تشخیص پزشکی را نیزخواهند داشت.
اهداف کلی رشته :(به ترتیب اولویت)
1-تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر در زمینه تصویربرداری پزشکی
2-ترویج تفکر آموزش مادام العمر و آینده نگر
3-ایجاد مهارتهای مدیریتی و علمی در دانشجویان
4-ایجاد توانایی همکاری در فعالیتهای آموزشی ،پژوهشی و اجرایی در دانشجویان، فارغ التحصیلان
5-ایجاد آمادگی در انجام طرح های پژوهشی کاربردی وبنیادی
6-کمک به اعتلا و توسعه دانش و نظام سلامت جامعه
7-مهیاکردن زمینه آموزش عالی علوم پرتوشناسی جهت آمادگی کارشناسان برای ورود به مدارج بالاتر
استراتژی های کلی آموزشی :
1-برنامه مبتنی بر نیازهای ملی است
2-بر پیشگیری و ارتقای سلامت تاکید دارد
3-بر آموزش در محیط های کار واقعی تاکید دارد
4-در آموزش و تدریس ، به روشها و فنون جدید آموزشی توجه شده است
5-در تدوین برنامه آموزشی ،استراتژی آموزشی غالب ، حرکت به سوی ترکیبی از استاد-دانشجو محوری است
6-به مسائل نگرشی و مهارتهای ارتباطی تاکید دارد
7-به آموزش شیوه های مراقبت از خود تاکید دارد
8-برخودآموزی و یادگیری تا پایان عمر تاکید دارد